ΤΙ ΝΑ ΞΕΡΕΙ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΜΟΥ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ!!

 

Θα ξεκινήσω λέγοντας  «τι αντέχουν οι γονείς να δουν και να ακούσουν για τον πόλεμο».

Οι γονείς πρέπει πρώτα να διαχειριστούν οι ίδιοι αυτή την πληροφορία, να υπολογίσουν πόσο αντέχουν να ανακουφίσουν την αγωνία του παιδιού. Η δυσκολία δεν έγκειται στο ποια πληροφορία θα μεταφέρουν, αλλά πώς θα την μεταφέρουν.

Ταιριάζει τα παιδιά να νιώθουν φόβο και ανασφάλεια για την αναστάτωση του πολέμου. Τα παιδιά ρωτούν για την ονομασία του πολέμου, γιατί το λένε «πόλεμο», ποιοι είναι οι καλοί και ποιοι οι κακοί, αν πεθαίνουν οι κακοί, αν ξαναγυρίζουν οι οικογένειες στα σπίτια τους, πόσο μακριά είναι ο πόλεμος, γιατί γίνεται πόλεμος και άλλες ερωτήσεις που σωστά ανησυχούν την παιδική αθωότητα.

Σημαντικό είναι να γνωρίζουν οι γονείς τι ήδη ξέρει το παιδί για τον πόλεμο. Τι έχει ακούσει στο σχολείο, από συμμαθητές και από δασκάλους. Τι μπορεί να έχει δει στην τηλεόραση ή στο διαδίκτυο. Καλό είναι να “φιλτράρουν” οι γονείς όλες τις ήδη γνώσεις του παιδιού για να μπορέσουν να του διασφαλίσουν την ηρεμία γύρω από τον πόλεμο που οι ίδιοι επιθυμούν. Το θέμα δεν είναι ένα παιδί να είναι ενήμερο για κάτι που συμβαίνει γύρω του, αλλά να είναι ενήμερο σαν παιδί και όχι σαν ενήλικας. Άλλωστε δεν είναι εφικτό να μένουν κρυφά όλα τα τραυματικά γεγονότα από τα παιδιά, την ίδια στιγμή κιόλας που τα παιδιά ζωγραφίζουν σημαίες απελευθέρωσης της χώρας μας σε εθνικές επετείους. Κι αυτός, λοιπόν, ο πόλεμος είναι ένα σημείο της ιστορίας που δεν την ακούνε σαν παραμύθι, αλλά συμβαίνει γύρω τους είτε κοντά είτε μακριά.

Ο φόβος του πολέμου γεννά υπαρξιακά ερωτήματα που σχετίζονται με τον φόβο του θανάτου, με τις αξίες, την αδικία, τη βαθύτερη σημασία των πραγμάτων στη ζωή. Δημιουργούν ανασφάλεια και ανασυγκρότηση στους ίδιους τους γονείς και αναπόφευκτα δυσκολεύουν και τις απαντήσεις τους στα ίδια τα παιδιά.   

Οι πληροφορίες που θα δώσουμε στα παιδιά διαφοροποιούνται ως προς την ηλικία τους. Ακολουθούμε την αναπτυξιακή ετοιμότητα του παιδιού και ελέγχουμε κατά πόσο συναισθηματικά μπορεί να αντιμετωπίσει δύσκολες καταστάσεις. Ένα παιδί που, ήδη, έχει γενικότερους φόβους που δυσκολεύουν την καθημερινότητά του δεν το φορτώνουμε με επιπλέον ανασαφαλείς καταστάσεις. Ένα πιεσμένο παιδί από συνθήκες της καθημερινής του ρουτίνας δεν το πιέζουμε με τραυματικές πληροφορίες με στόχο να αντιληφθεί ότι υπάρχουν και χειρότερες καταστάσεις από αυτές που βιώνει το ίδιο.

Φέρνουμε στο «εδώ και τώρα» αξίες που θέλουμε τα παιδιά μας να υιοθετήσουν. Τα βοηθάμε να καταλάβουν τους λόγους που γίνεται ο πόλεμος και τι εναλλακτικές λύσεις υπάρχουν. Συνδέουμε τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουμε στην καθημερινότητά μας και τι εναλλακτικές λύσεις έχουμε από το να προκαλέσουμε κακό στους γύρω μας. Αν ένα παιδί παραξενεύεται για τις συνθήκες του πολέμου, ιδιαίτερα να έχει δει σκηνές πολέμου και έχει ακούσει σειρήνες πολέμου, του εξηγούμε χωρίς λεπτομερείς αναφορές για τις συνέπειες του πολέμου. Ένα παιδάκι μπορεί να αποχωριστεί τον γονιό του, να χάσει το σπίτι του και τα παιχνίδια του. Του εξασφαλίζουμε ότι αυτο είναι προσωρινό και ότι πάλι οι συνθήκες διαβίωσης μπορεί να γίνουν λειτουργικές. Σε αυτό τονίζουμε πώς μπορεί ο καθένας να βοηθήσει, ατομικά και σαν χώρα.

Χρησιμοποιούμε έναν παγκόσμιο χάρτη για να δείξουμε την απόσταση του πολέμου. Διασφαλίζουμε την ασφάλεια των παιδιών κυρίως διατηρώντας την ψυχική ηρεμία του εαυτού μας. Τα παιδιά χρειάζεται να νιώθουν  ότι είναι τα  ίδια ασφαλή παρόλο που κάποιοι άλλοι δυσκολεύονται.

Καλό είναι τα παιδιά να μην ζουν σε μια καθημερινότητα που συζητείται συνέχεια η φρίκη του πολέμου, να μην επικρατεί ο φόβος και η απειλή και να μην νιώθουν ότι οι γονείς τους είναι ανασφαλείς. Το μήνυμα που χρειάζεται να περνάει στα παιδιά είναι ότι τις δυσκολίες τις αντιμετωπίζουμε και είμαστε αισιόδοξοι για αυτά που θα ακολουθήσουν. Χωρίς να κρύβουν οι γονείς τα συναισθήματά τους να αποτελούν υγιές πρότυπο μίμησης για τα παιδιά τους.

                                                                    

                                                                                 Νικολάου Βίκυ, Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπεύτρια    

*Παρακάτω επισυνάπτω μια ταινία μικρού μήκους που μπορείτε να παρακολουθήσετε μαζί με τα παιδιά σας. Δείχνει τον κίνδυνο του πολέμου και τις συνέπειες του.

Ταινία: Oscuro Cardinal , Andrian Guerra, "Ο πόλεμος δεν είναι παιχνίδι"